TIR Şoförü Kazançları ve Giderleri (2025)
Türkiye’de şehirlerarası taşımacılıkta yüksek talep gören tır şoförleri iki ana kategoride çalışır: firma bünyesinde maaşlıolanlar ile kendi tırına sahip bağımsız çalışanlar. Yapılan son araştırma ve sektör raporlarına göre bu iki grubun kazanç yapıları birbirinden belirgin biçimde farklıdır. Aşağıda 2025 itibarıyla her iki kategorinin ortalama, minimum ve maksimum gelirleri ile başlıca gider kalemleri karşılaştırmalı olarak özetlenmektedir.
1. Firma Çalışanı (Maaşlı) TIR Şoförleri
Firma şoförleri genellikle sabit aylık ücret alır. Eleman.net verilerine göre 2025 yılında Türkiye’de bir tır şoförünün en düşük maaşı 30.100 TL, en yüksek maaşı 74.600 TL, aylık ortalama maaşı ise 47.700 TL’direleman.net. (2024’te ortalama ~41.300 TL idi.) Bu ücretler çalışılan firma, kıdeme ve güzergâha göre değişebilir. Yüksek kapasiteli lojistik şirketlerinde deneyimli şoförler ortalamanın üzerinde kazanmaya başlayabilir; yeni başlayanlar ise listedeki en alt aralıkta yer alır. Firma şoförü, maaşına ek olarak genellikle yol harcırahı, ikramiye veya sosyal hak gibi yan ödemeler de alabilir; ancak bu değişken olup her şirkette farklılık gösterebilir.
Maaşlı şoförün tüm yakıt, köprü-otoyol ücreti, bakım-onarım, vergi ve sigorta giderlerini işveren karşılar. Bu nedenle bir firma şoförünün cebine giren net gelir, aldığı maaşla sınırlıdır. Örneğin bir sürücü aylık brüt 47.700 TL maaş alıyorsa (Bu tutarın vergi ve SGK kesintileri sonrasındaki neti yaklaşık %60–70’i kadardır), yakıt veya bakım gibi ek giderleri kendisi üstlenmez. Dolayısıyla bu kategoride şoförlerin net kazancı doğrudan maaşa eşittir (tablodaki gider kalemleri şirket bütçesinden ödenir).
2. Bağımsız (Kendi Tırı Sahibi) Şoförler
Kendi tırını işleten bağımsız kamyoncuların geliri ise taşıma işi başına aldıkları navlun (lojistik hizmet ücreti) üzerinden oluşur. EnerjiEkonomisi’nde yayımlanan bir Tırport verisine göre, Türkiye’deki bireysel kamyon sahipleri ortalama aylık 150–300 bin TL arası fatura kesmekte, bu değerlerin ortalaması yaklaşık 200 bin TL civarındadırenerjiekonomisi.com. (Yani bir aylık taşıma işlerinden ortalama ~200 bin TL tutarında gelir elde edilmektedir.) Bu tutar, çalışılan mesafe ve sefer sayısına bağlı olarak ciddi biçimde değişebilir. Örneğin Tırport raporuna göre tam yük taşıyan bir kamyon günde ortalama 455 km yol yaparken, taşıma ücreti olarak sefer başına ~15 bin TL civarı navlun almakta; günde birkaç sefer yapıldığında aylık faturalar hızla 200-300 bin TL’ye ulaşabilmektedir. enerjiekonomisi.com
Bağımsız şoförün net kazancı ise bu gelirin giderler düşüldükten sonraki kısmıdır. Sektör verilerine göre Türkiye’de navlun giderlerinin yaklaşık yarısını sadece mazot oluşturur utikad.org.tr. Tırport’a göre taşımacılık navlunlarının %51,2’si yakıt giderleridir utikad.org.tr. Yani ortalama 200 bin TL’lik gelirin yaklaşık 100 bin TL’si mazota gitmektedir. Bunun dışında köprü/otoyol ücretleri, bakım-onarım, lastik, vergi, sigorta gibi kalemler gelirden düşülür. Örneğin amortisman ve bakım masrafları navlunun %6,3’ü, lastik gideri %2,6’sını oluştururken, şoföre kalan net pay toplam navlunun yalnızca %26,1’idir utikad.org.tr. Bir başka deyişle, 200 bin TL fatura karşılığında şoförün kesesini ortalama 50–60 bin TL civarında bir kâr (net gelir) doldurabilir. (Bu kaba hesaplama gider oranlarından türetilmiştir; gerçekte araç yaşı, finansman maliyeti, rotaya bağlı değişkenlik gibi etkenler sonucu etkiler.)
Bu kapsamda bağımsız şoförler için kazanç aralığı da geniştir. Düşük talep veya yüksek masraf dönemlerinde net gelir daha düşük olur; bazı aylar ise tam yük dönüşüyle 200 bin TL’nin üzerine fatura kesilebilir. Yukarıdaki veriler ışığında bağımsız şoförlerde aylık brüt gelir 150.000 TL’den 300.000 TL’ye, tahmini net kazanç ise 50.000–100.000 TL aralığına oturmaktadır. (Bu örnek bir tahmindir; taşıma mesafesi, boş dönüş alınıp alınamaması, mazot fiyatı gibi parametreler sonucu büyük ölçüde değiştirir.)
Gider Kalemleri
Aşağıda her iki kategori için öne çıkan gider kalemleri ve yaklaşık tutarları özetlenmektedir. Firma şoförlerinde çoğu masraf şirket tarafından karşılandığı için ayırt edici gider kalemi yok denebilir. Bağımsız şoförlerde ise giderler şu ana başlıklardan oluşur:
- Yakıt (Mazot): Türkiye’de 2024’te motorinin litre fiyatı ~45 TL civarındadır bigpara.hurriyet.com.tr. Ortalama bir tırın 100 km’de ~30 litre yakıt tükettiği dikkate alındığında, aylık 4.000–5.000 km yol için yaklaşık 60–100 bin TLyakıt gideri oluşur (daha uzun yollar/bulamaç dönüşler hesaba katıldığında 100 bin TL’yi aşabilir). İlgili Tırport analizine göre nakliyat navlunlarının yarısı mazot için harcanmaktadır utikad.org.tr.
- Köprü ve Otoyol Ücretleri: Büyük araç geçişi için tek seferde binlerce TL tutabilen ücretler ödenir. Örneğin bir 4–5 akslı TIR’ın Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçiş ücreti tek yön 510 TL, Osmangazi Köprüsü tek yön 2.530 TL’dir. mbusigorta.com. İstanbul – İzmir otoyolu boyunca ek ücretler de bu tutarlara eklenir. Her bir köprü/otoyol çıkışında benzer seviyede ödeme yapılır; ayda birkaç geçiş yapıldığında köprü+otoyol maliyeti 10–50 bin TL aralığına ulaşabilir.
- Bakım ve Lastik: Ağır araçların periyodik bakımı, yağ filtresi değişimi, fren ayarı vb. bakım-onarım ücretleri ve lastik masrafları araç başına yılda onbinlerce TL’yi bulur. Tırport verilerine göre navlun giderlerinin %6,3’ü amortisman/bakım ve %2,6’sı lastiklere ayrılmaktadır. utikad.org.tr. Bir kamyonda her ay yaklaşık 10–15 bin TLbakım/lastik gideri oluştuğu kabul edilebilir.
- Motorlu Taşıt Vergisi (MTV): Tır/çekicilerin yıllık MTV tutarı aracın yaşı ve tonajına göre değişir. Ortalama 16 ton üzeri bir çekicinin MTV’si yıllık 5–10 bin TL (eski araçlarda daha yüksek) seviyesindedir. (Örnek: 10-15 yaşında bir çekicinin MTV’si 8–12 bin TL aralığındadır.)
- Sigorta: Ağır taşıt kasko sigortası, yıllık aracın değerinin %1–2’si civarında ücretle yaptırılır. 2025 itibarıyla ortalama bir çekicinin kasko primi yıllık 10–20 bin TL, zorunlu trafik sigortası ise araç değerine göre birkaç bin TL’dir. (Bu miktarlar sigorta şirketine ve kapsamına göre değişir.)
- Diğer Giderler: Finansman (araç kredisi faizi), sürücü masrafı (konaklama-yemek vb.), bakım-onarım harici diğer giderler toplamı navlunların yaklaşık %5–10’unu oluştururutikad.org.tr.
Karşılaştırmalı Tablo
Aşağıdaki tabloda, yukarıdaki bilgiler doğrultusunda maaşlı şoför ile bağımsız tır sahibi şoförün öne çıkan gelir ve gider kalemleri yaklaşık olarak karşılaştırılmıştır.
KalemFirma Şoförü (Maaşlı)Bağımsız Şoför (Kendi Tırı Olan)Ortalama Aylık Gelir~47.700 TL (brüt) eleman.net
(min 30.100, maks 74.600 TL)~200.000 TL (navlun toplamı)enerjiekonomisi.com Min/Aylık Gelir30.100 TL (Eleman.net)~150.000 TL (navlun)enerjiekonomisi.comMaks/Aylık Gelir74.600 TL (Eleman.net)eleman.net~300.000 TL (navlun)enerjiekonomisi.comYakıt Gideri (ay)– (şirket karşılar)~60–100 binTL (örnek)utikad.org.trKöprü/Otoyol Ücreti– (şirket karşılar)Her geçiş binler TL (YSS:510 TL, Osm:2.530 TL)mbusigorta.commbusigorta.comBakım/Lastik (ay)– (şirket karşılar)~10–15 bin TL(örnek)utikad.org.trMTV (yıllık)– (şirket karşılar)~5–10 bin TLSigorta (yıllık)– (şirket karşılar)~10–20 bin TLSürücüye Kalan (kab.)Ücret (maaş)Navlun geliri –giderler (~%25–30)utikad.org.tr
Tablo Açıklamaları: Maaşlı şoför için gider kalemleri çalıştığı firma tarafından karşılandığı için sürücünün cebinden ödeme yapması söz konusu değildir. Bağımsız şoför için tabloya yaklaşık tutarlar yazılmıştır; gerçek rakamlar yapılan işe, araç yaşına ve piyasa koşullarına göre değişebilir. Örneğin bir aylık navlun üzerinden yapılan basit hesaplamada sürücüye kalan oran yaklaşık %26’dırutikad.org.tr.
Kaynaklar: Veriler, sektörel dernek ve analitik raporlardan derlenmiştir. Gelir rakamları için Eleman.net ve Tırport/EnerjiEkonomisi verileri kullanıldı eleman.net enerjiekonomisi.com. Masraf oranları ve oran dağılımları UTİKAD/Tırport istatistiklerine dayanmaktadır. utikad.org.tr Köprü-otoyol ücretleri Karayolları bilgilerine göre belirtilmiştir